"Kük büre" Başkort Xokukların Yaklap Uram Cıenı Uzdırdı

Başkurtlar

19 may Ufanıñ Sport sarae karşındagı mäydanda başkort yaş’läreneñ “Kük büre” oeşması karşılık çarası uzdırdı. Çarada illegä yakın keşe katnaştı.

Çarada katnaşuçılarnıñ kullarında: “Cämägat’çelek oeşmaları wäkillären ézärlekläüne tuktatıgız!”, “Tugan telsez xalık yuk”, “Başkortstan xakimiyatläre: başkortlarnıñ rektor bulırga xakı yukmı?”, “Kük büre - demokratiya öçen”, “ Konstitutsiya buença Başkiriya tügel, ä Başkortstan respublikası”,“Üzebezneñ xokuklarnı yaklıyk!”, “Tele yuknıñ - ile yuk!”, “Rusiya sub’’ektların éreländerü reforması milli respublikalarga kagılırga tieş tügel!”, “Başkortstan häm Rusiya parlamentı deputatları, federalizmnı torgızu öçen köräşegez!”, “Milli respublikalarnı beterü - Rusiya Konstitutsiyasen bozu!”, “Demokratiya häm federalizmnı nıgıtu - Rusiyane nıgıtu!”, “Telebez häm mädäniyatebezne saklıyk!” kebek şigarlärne kürergä bula ide.


Çarada çıgış yasauçılar berniçä genä buldı. Yaş’lär xäräkäte wäkile Ruslan Gabbasow: “Başkortstan urıslarınıñ “Russkiy sobor” oeşması respublikada başkort telen ukıtuga karşı çıktı. Monı alar konferentsiyagä çıgarıp, Rusiya däülät Dumasına “Başkortstandagı däülät telläre turında” kanunga üzgäreşlär kertüne sorap möräcägat’ itte. Rusiya kanunnarınnan da sub’’ekt tellären mäcbüri ukıtunı alıp taşladılar. Sub’’ektta tellär ukıtu üzläreneñ karamaklarına kaldırıldı.

Bez urıs telen, çit tellärne mäcbüri ukıybız, ä başkort telen uku mäcbüri tügel. Bu - başkort telen kısu digän süz. Bu - demokratiyane kısu”, dide. Çıgış yasauçı soñgı elda 600dän artık mäktäp yabıluın, alarnıñ küpçelege başkort mäktäpläre buluın da äytte häm başkort tele häm ädäbiyatı büleklären tämamlauçı studentlar éş taba almauga borçılu belderde.

Ul şulay uk respublika urmannarı satılıp betüe turında söyläde. Anıñ süzlärençä, “Selena” digän oeşma Ural artındagı urmannarnı satıp algan. Narat urmannarı kırılıp betep bara. Kiskän büränälärne xalıktan yaşerep tönnären zur maşinalar belän çitkä ozatalar. Ruslan Gabbasow ul maşinalarnıñ küpçelege Kazak’’stannan buluın da äytte.

Änwär Yumagulow el saen 52 milliard akça urlanuın, mäg’’lümat sugışı baruın ireşterde. Iminlek xezmäte häm politsiyaneñ dä korruptsiya belän bäyle buluın äytte.

Rämzil Baynazarow: “Bez Fänzil Äxmätşinnı, millät mänfägat’lären yaklap köräşne däwam itäçäkbez. Çönki Ak yort ta, xokuk sakçıları da bezne yaklamıy, üzebezne-üzebez yaklarga gına kala”, dide. Anıñ çıgışınnan soñ kümäkläp: “Kük büre - azatlık öçen!” dip kabatladılar.

Çara axırında rezolyutsiya kabul itelde. Anda Rusiyaneñ mägarif turındagı kanunına üzgäreşlär kertergä, milli komponentnı häm respublikalarnıñ däülät tellären mäcbüri ukıtunı kaytarırga, Berdäm däülät imtixannarın milli tellärdä tapşırunı kertü kebek taläplär kergän. Rezolyutsiya Rusiya prezidentı Wladimir Putin, Federatsiya şurası räise Walentina Matwienko häm däülät Duması räise Sergey Narışkinga cibäreläçäk.